Total Kalça Protezi
Kalça artroplastisi de denilen kalça protezi ameliyatı, kalça eklemini oluşturan yapıların yapay eklem (protez) ile değiştirildiği cerrahi bir işlemdir. Kalça eklemini oluşturan ikili yapı asetabulum (yuva) ve femur başından (top) oluşmaktadır. Bu ikili yapıdan sadece femur başının yapay eklemle değiştirildiği cerrahi işleme, hemi (yarım) artroplasti, ikili yapının tümünün protez ile değiştirildiği cerrahi işleme ise total kalça protezi denir.
Bu ameliyata en sık ilerleyen yaşla birlikte gelişen osteoartrit (kireçlenme) nedeniyle kişi, günlük aktivitelerini gerçekleştiremiyor ve ağrısı kontrol altına alınamıyorsa gerek duyulur. Ayrıca bu cerrahi işlem daha genç yaşlarda iltihaplı eklem romatizmasının kalça eklemi tutulumu, femur başı osteonekrozu (kendiliğinden kemik ölümü), gelişimsel kalça displazisi (doğuştan kalça çıkığı) durumlarında ve bazı kalça kırıklarında ihtiyaç haline gelebilir.
Hekiminizin kalça protezi ameliyatını gerekli gördüğü durumlarda, anestezist ve eşlik eden başka rahatsızlıklarınız varsa ilgili hekimlerin konsültasyonu, diğer bir ifadeyle görüşleri alınır. Bu görüşlere yaş, boy, kilo, yaşam koşulları gibi ölçütler ve hasta beklentileri eklenerek ameliyat programınız oluşturulur. Çünkü ameliyat öncesi doğru bilgi ile hazırlık, operasyon sonrası iyileşme sürecinde büyük önem taşımaktadır. Burada diğer önemli kriter programa harfiyen uymanız gerektiğidir.
Kalça protezi ameliyatı bir açık cerrahi girişimdir. Ameliyat öncesi yapılması gereken hazırlıklar tamamlandıktan sonra, tıbbı durumunuza uygun anesteziniz yapılır. Ameliyat bölgesinde steril alan oluşturulur. Kalça lateralinden (yanı) 15-20 cm’lik cilt kesisi ile girilerek cerrahi tekniğe uygun olarak fasyalar ve kaslar kaldırılarak eklem kapsülüne ulaşılır. Eklem kapsülü açılıp femur başı asetabulumdan çıkarılır. Kullanılacak proteze uygun femur boyun kesisi yapılır. Görülür halde olan asetabulum iç yüzeyi özel yuva oyucu ile protez yerleşimine uygun hale getirilip asetebular kap çimentosuz veya kemik çimentosu yardımıyla yerleştirilir. Kap içine kullanılacak olan metal, seramik ve/veya sert plastik bileşenlerden yapılma baş boyu ile uyumlu liner yerleştirilir. Femur medullası kullanılacak olan protezin oyucuları ile hazırlanır ve uygun boydaki femoral komponent çimentosuz veya kemik çimentosu yardımıyla yerleştirilir. Protezin boyun kısmına yeni baş yerleştirilip eklem tekrar yerine takılır. Bacak uzunluğu ve hareket kontrolünden sonra biriken kanı tahliye edecek dren yerleştirilerek tersine işlemlerle kesi kapatılır.
Parsiyel(yarım) kalça protezi ameliyatında asetabulum değişimi yapılmaz.
Hasta genellikle 2-5 gün arası hastanede gözetim altında kalır. Ameliyattan bir gün sonra tıbbi durumunuza uygun olarak yerleştirilen dren çekilerek destekle mobilize edilir. Bu mobilizasyon, oda içinde ve koridorda tam yükle yürüyüş şeklinde gerçekleştirilir. Ayrıca, gözetim süresince ağrı düzeyine uygun seviyede ağrı kesici tedaviler sayesinde konforlu bir ameliyat sonrası süreç geçirmeniz sağlanabilir.
Yara iyileşme süresi ise kişiye göre 2-3 hafta arasında değişebilir. Taburcu olduktan sonra 4-6 hafta süreyle yürüme yardımcıları kullanmanız önerilecektir. Çoğu hasta altı hafta sonunda bu yardımcılardan kurtulmaktadır. Bu süre zarfında hekimiz veya fizyoterapistinizin uygulamanızı istediği egsersizler iyileşme sürenizi belirleyecektir.
Her cerrahi operasyonda olduğu gibi bu ameliyat da fayda sağladığı gibi risk de taşımaktadır. Bu operasyon sonrası nadir olmakla birlikte, tüm büyük eklem cerrahilerinde olduğu gibi en sık görülen komplikasyon Derin Ven Trombozu’dur. Halk arasında yaygın olarak Toplardamar Pıhtılaşması olarak bilinir. Bu komplikasyondan korunmak için ameliyat sonrası dönemde hastanede ve evde bir süre kan sulandırıcı ilaç kullanmanız önerilecektir. Eklem Enfeksiyonu, nadir görülmekle birlikte en ciddi komplikasyonudur. Enfeksiyon hem hasta hem de cerrahi faktörlerle ilişkili gerçekleşebilir. Ameliyat sonrası süreçte enfeksiyon belirtileri (38ºC ‘den yüksek ateş/ titreme/ yara bölgesinde şişlik, ağrı ve artan kızarıklık) olması halinde hemen doktorunuza başvurun. Enfekte kalça protezinde enfeksiyonu temizleme amacıyla ikinci bir ameliyata gerek duyulabilir. Bunun dışında periprostetik kırıklar, protezin yerinden çıkması, eklem sertleşmesi, yapay eklem gevşemesi, bacak boyu eşitsizliği, sinir hasarı da görülebilecek komplikasyonlar arasında yer almaktadır.
Ameliyat sonrası verilen talimatlar harfiyen yerine getirildiği takdirde, tam iyileşme kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle dört ile sekiz hafta kadar sürebilmektedir. Total kalça protezi hakkında daha fazla bilgi almak için lütfen bize ulaşın.
