KISMİ-YARIM (UNİKONDİLER) DİZ PROTEZİ

KISMİ-YARIM (UNİKONDİLER) DİZ PROTEZİ

Diz kireçlenmesi özellikle dizin tek bölgesini etkiliyorsa (çoğunlukla dizin iç tarafı) kısmi veya diğer adıyla yarım diz protezi güvenilir bir tedavi yöntemi olmaktadır. Burada kısmi diz protezi için hastanın uygun olup olmadığı nasıl anlaşılır? Sorusu karşımıza çıkmaktadır. Hastanın tanısını koymak ve kısmi diz protezi için uygun olup olmadığını öğrenmek zor değildir. Hastanın hikayesi, muayenesi ve basit ayakta çekilmiş röntgenleri ile bu ameliyata karar verilebilir. Bazı durumlarda eklemin diğer kısımlarının sağlam olup olmadığını kesinleştirmek için MR tetkiki de istenebilir.

Dizin ön kısmından yapılan küçük bir kesi sonrası eklem kapsülü açılıp hasarlı olan dizin iç kısmındaki kemikler temizlenir. Hastanın dizinin ön ve dış kısmındaki tüm anatomik yapılar korunur. Hasarlı eklem yüzeylerinin yerine, uyluk ve kaval kemiğine tutunan küçük implantlar yerleştirilip, iki implant arasına özel bir polietilen ara madde yerleştirilir. Daha sonra kapsül, cilt altı ve cilt dikilerek ameliyat sonlandırılır.

Kısmi diz protezi, total diz protezi için gereken kesiden çok daha küçük bir kesi ile yapılır. İltihap riski total diz protezine göre çok daha düşüktür. Yara iyileşmesi daha hızlıdır. Kanama miktarı çok daha azdır. Hastanın dizinin ön ve dış kısmındaki anatomik yapılar ve bağlar ve özellikle kuadriseps kasının tendonu korunduğu için; hastalar çok daha hızlı günlük yaşamlarına dönerler. Genelde total diz protezine göre daha fazla hareket kabiliyetine sahiptirler ve dizlerinde suni eklem hissi daha az mevcut olur. Bu sayede daha aktif ve özgür olarak günlük hayatlarına dönebilirler. Yani hastanın uygunluğu teyid edilmek şartıyla total diz protezine göre üstünlüğe sahip olan bir uygulamadır.

Bu ameliyat deneyimli kişiler ve ekip olarak yapıldığında 1 saat kadar kısa bir sürede tamamlanır.

Kısmi diz protezi ameliyatında başarı için dört önemli nokta vardır.

  • Hastanın dizinde bağ sorunu ve instabilite olmamalı
  • Hastanın dizinde iç kompartman dışındaki kıkırdaklar sağlam olmalı
  • Diz ekleminde iç kısımdaki aşınma bacakta aşırı eğriliğe yol açmamış olmalı
  • Hasta aşırı kilolu olmamalı
  • Ameliyatın yapılacağı merkezin ameliyathane koşulları bu ameliyat için uygun olmalı.
  • Bu koşullar sağlandığında kısmi-yarım diz protezi ile fonksiyonları bozulmuş veya fonksiyonlarını kaybetmiş bir eklemin tekrar sağlıklı, ağrısız ve düzgün hareketlerine kavuşması mümkündür. Bu koşullar sağlandığında başarı oranı ameliyat sonrası çok yüksektir.

Ameliyat günü veya hemen ertesi gün hastalar tam yük vererek yürümeye başlayabilir. Hastaların sadece 2-3 hafta koltuk değneği kullanması yeterlidir.

Bu ameliyat sonrası iyileşme çok hızlı olmaktadır. Hastaların cilt yaraları 10. gün sonunda iyileşir ve bu tarihten sonra hastaların banyo yapmalarına izin verilir. Protezin yerine yerleşmesi ve hastanın proteze alışması genelde dört ile altıncı haftalar arasında gerçekleşir.

Yarım diz protezi ameliyatından 2 hafta sonra uygun görülen hastalar desteksiz merdiven çıkabilir. İlk 2 hafta içinde de koltuk değnekleri ile merdiven inilip çıkılabilir.

Ameliyat sonrası ilk gün ağrının en yoğun olabileceği dönemdir. Bu nedenle etkin yöntemler ile hastanın ilk geceyi konforlu geçirmesi hedeflenir. Daha sonraları ise hafif ameliyat ağrıları olabilir. Bir ay içinde tamamen yok olur. Asla şiddetli ve uzun süreli değildir. Ameliyat öncesinde tecrübe edilen uykudan uyandıran, yol yürütmeyen ağrılar ise hiç görülmez. Şişlik ise genelde çok sınırlıdır.

Hastaların ilk 1 ay varis çorabı ve kan sulandırıcı kullanması önerilir.

Hasta ameliyat için uygunsa, cerrah kısmi diz protezi konusunda deneyimliyse kısmi diz protezinin çok uzun süre dayanması ön görülmektedir. Yeni nesil kısmi diz protezinin ömrü total diz protezine benzerdir ve genelde 15 yıla kadar etkili olması beklenebilir. Bu süre kişinin kullanım kurallarına uymasına ve vücut ağırlığına göre daha uzun da olabilmektedir. Uzun yıllar sonra protezde aşınma ve gevşeme geliştiği durumda da rahatlıkla total diz protezi ile yenilenebilmektedir.